(Pop-cultuur recensies vanuit Joods perspectief: film als moderne midrasj)
"2012" - een Hollywood film op de grens van de goede smaak en op zoek naar zingeving.
Is het eerlijk om een clichématige blockbuster vanuit Joods perspectief te bespreken? Ach waarom ook niet? Laten we kijken wat we van de film "2012" kunnen leren. Of niet.
Zoals de poster al doet vermoedden, gaat de wereld eraan. In dit overweldigende spektakel van Roland Emmerich wordt L.A. uiteen gereten, het Witte Huis op apocalyptische wijze bedolven onder as en de Himalaya's overspoeld door een mega-monster tsunami. Natuurlijk hebben we een Held en een heldin (helaas met een kleine h: in tegenstelling tot de modernste CGI technieken, zijn de vrouwenrollen in deze film hopeloos achterhaald). Verder is er een koele en moreel slagvaardige president (Danny Glover in een Obama-esque rol) en zijn er snode plannen van boze (Russische) kapitalisten.
Het begint allemaal met een slecht voorgevoel: wetenschappers in een broeierige mijnschacht in India ontdekken dat de kern van de aarde wordt gekookt door cosmische zonnestraling (zogenaamde neutrino's) waardoor de aardkorst rap zal desintegreren. (Na de eerste vijf minuten fluisterde mijn echtgenoot-de-natuurkundige dat dit onmogelijk was. Mijn voorspelbare antwoord was "duh").
Natuurlijk gaat dit armageddon gepaard met de grootste zwendel in de geschiedenis: alleen de rijken der aarde hebben een plekje op levensreddende super-arken kunnen bemachtigen. De rest van de wereld wordt verwacht te verdrinken in deze globale zondvloed.
Zoals te verwachten, krijgt men waar voor zijn of haar $13: de film is één groot feest voor het oog en de actie sequenties zijn meer dan indrukwekkend. Na twee-en-een-half uur lang blootgesteld te zijn aan een visuele adreline rush, vroeg ik mij af: hoe slecht was deze film? En wáár ging dit over?
Ja, de film was matig. Afgezien van de visuele aspecten was het een draak van een (compleet ongeloofwaardig) verhaal met acteerprestaties die nergens écht pakkend worden. Het is leuk om een afro-amerikaanse president te zien maar het is teleurstellend om vrouwen in zulke zwakke rollen als muurbloem of screamqueen te zien. Over de ethische problemen nog maar te zwijgen: de film eindigd 'hoopvol' terwijl de kijker weet dat zes miljard mensen op gruwelijke wijze omgekomen zijn.
Toch was de film op zijn eigen absurde manier een interessante midrasj op het verhaal van Noach: zondvloed op steroids, zeg maar.
De Bijbelse referenties lagen er voor kenners dik bovenop alleen ontbrak de goddelijke motivatie. Het was niet Gods toorn die dit pandemomium losliet op onze gekwelde planeet maar - hoe postmodern ook - gewoon, stom toeval. Dat dit toeval wordt toegeschreven aan Maya voorspellingen maakt het verhaal niet alleen moreel nihilistisch maar ook nog bijgelovig: een dodelijke combinatie.
Dat is dan ook gelijk het zwakste punt in de verhaallijn. In een tijd waar er in Kopenhagen getracht wordt om een verdrag op te stellen dat klimaatverandering moet proberen in te dammen, is het fatalistische toevalselement in de film bijna blasé. Immers richten we al genoeg schade aan zónder inmenging van neutrinos en oude astronomische voorspellingen van geromantiseerde meso-Amerikaanse beschavingen.
Wat de film wel goed aanstipt is het corrumperende element van macht. In andere rampenfilms was het de mensheid die broederlijk ten strijde trok om De Ramp het hoofd te bieden. Maar in 2012 zien we juist het tegenovergestelde: manipulatieve politici, hebberige groot-industriëlen, godsdienstwaanzinnige massahysterie en doodsangstige mensen die zich ter aarde storten voor een plaatsje op het schip. Niet alleen de aardkorst valt uiteen maar de mensheid jammerlijk ook.
En misschien is dát nog wel de interessante midrashic move dat deze film maakt, maar dan omgekeerd. De toorn Gods wordt niet opgeroepen over een zondige generatie maar juist tijdens en na de ramp laat onze generatie haar ware gezicht zien. Dat de film eindigd met beter-laat-dan-nooit verbroedering op schepen die koers varen over een verdronken planeet is een zeer schrale (en tamelijk immorele) troost. De kracht van 2012 zit dan ook niet in zijn CGI special effects of in zijn onwaarschijnlijke plot of in de Noach-achtige helden die aan het roer staan in het verhaal. De kracht ligt in de vraag die de film ons stelt: wat zouden wij doen? Zouden wij ons kunnen verenigen in een noachidische regenboogcoalitie om elkaar te redden? Of laten we het Grote Geld regeren in tegengestelde belangen?
En met onze veranderende en kwetsbare wereld dat is een belangrijke vraag om ons te stellen.
"2012" - een Hollywood film op de grens van de goede smaak en op zoek naar zingeving.
Is het eerlijk om een clichématige blockbuster vanuit Joods perspectief te bespreken? Ach waarom ook niet? Laten we kijken wat we van de film "2012" kunnen leren. Of niet.
Zoals de poster al doet vermoedden, gaat de wereld eraan. In dit overweldigende spektakel van Roland Emmerich wordt L.A. uiteen gereten, het Witte Huis op apocalyptische wijze bedolven onder as en de Himalaya's overspoeld door een mega-monster tsunami. Natuurlijk hebben we een Held en een heldin (helaas met een kleine h: in tegenstelling tot de modernste CGI technieken, zijn de vrouwenrollen in deze film hopeloos achterhaald). Verder is er een koele en moreel slagvaardige president (Danny Glover in een Obama-esque rol) en zijn er snode plannen van boze (Russische) kapitalisten.
Het begint allemaal met een slecht voorgevoel: wetenschappers in een broeierige mijnschacht in India ontdekken dat de kern van de aarde wordt gekookt door cosmische zonnestraling (zogenaamde neutrino's) waardoor de aardkorst rap zal desintegreren. (Na de eerste vijf minuten fluisterde mijn echtgenoot-de-natuurkundige dat dit onmogelijk was. Mijn voorspelbare antwoord was "duh").
Natuurlijk gaat dit armageddon gepaard met de grootste zwendel in de geschiedenis: alleen de rijken der aarde hebben een plekje op levensreddende super-arken kunnen bemachtigen. De rest van de wereld wordt verwacht te verdrinken in deze globale zondvloed.
Zoals te verwachten, krijgt men waar voor zijn of haar $13: de film is één groot feest voor het oog en de actie sequenties zijn meer dan indrukwekkend. Na twee-en-een-half uur lang blootgesteld te zijn aan een visuele adreline rush, vroeg ik mij af: hoe slecht was deze film? En wáár ging dit over?
Ja, de film was matig. Afgezien van de visuele aspecten was het een draak van een (compleet ongeloofwaardig) verhaal met acteerprestaties die nergens écht pakkend worden. Het is leuk om een afro-amerikaanse president te zien maar het is teleurstellend om vrouwen in zulke zwakke rollen als muurbloem of screamqueen te zien. Over de ethische problemen nog maar te zwijgen: de film eindigd 'hoopvol' terwijl de kijker weet dat zes miljard mensen op gruwelijke wijze omgekomen zijn.
Toch was de film op zijn eigen absurde manier een interessante midrasj op het verhaal van Noach: zondvloed op steroids, zeg maar.
De Bijbelse referenties lagen er voor kenners dik bovenop alleen ontbrak de goddelijke motivatie. Het was niet Gods toorn die dit pandemomium losliet op onze gekwelde planeet maar - hoe postmodern ook - gewoon, stom toeval. Dat dit toeval wordt toegeschreven aan Maya voorspellingen maakt het verhaal niet alleen moreel nihilistisch maar ook nog bijgelovig: een dodelijke combinatie.
Dat is dan ook gelijk het zwakste punt in de verhaallijn. In een tijd waar er in Kopenhagen getracht wordt om een verdrag op te stellen dat klimaatverandering moet proberen in te dammen, is het fatalistische toevalselement in de film bijna blasé. Immers richten we al genoeg schade aan zónder inmenging van neutrinos en oude astronomische voorspellingen van geromantiseerde meso-Amerikaanse beschavingen.
Wat de film wel goed aanstipt is het corrumperende element van macht. In andere rampenfilms was het de mensheid die broederlijk ten strijde trok om De Ramp het hoofd te bieden. Maar in 2012 zien we juist het tegenovergestelde: manipulatieve politici, hebberige groot-industriëlen, godsdienstwaanzinnige massahysterie en doodsangstige mensen die zich ter aarde storten voor een plaatsje op het schip. Niet alleen de aardkorst valt uiteen maar de mensheid jammerlijk ook.
En misschien is dát nog wel de interessante midrashic move dat deze film maakt, maar dan omgekeerd. De toorn Gods wordt niet opgeroepen over een zondige generatie maar juist tijdens en na de ramp laat onze generatie haar ware gezicht zien. Dat de film eindigd met beter-laat-dan-nooit verbroedering op schepen die koers varen over een verdronken planeet is een zeer schrale (en tamelijk immorele) troost. De kracht van 2012 zit dan ook niet in zijn CGI special effects of in zijn onwaarschijnlijke plot of in de Noach-achtige helden die aan het roer staan in het verhaal. De kracht ligt in de vraag die de film ons stelt: wat zouden wij doen? Zouden wij ons kunnen verenigen in een noachidische regenboogcoalitie om elkaar te redden? Of laten we het Grote Geld regeren in tegengestelde belangen?
En met onze veranderende en kwetsbare wereld dat is een belangrijke vraag om ons te stellen.
No comments:
Post a Comment